Is het nu koelkast of ijskast? Vraag jij je dit ook wel eens af, dan ben je niet de enige. Wat is nu eigenlijk het verschil tussen een koelkast of ijskast: ís er überhaupt een verschil? Dat lees je hier.
Verschil tussen koelkast of ijskast?
Er is geen verschil tussen een koelkast en ijskast. Waarom gebruiken we dan soms toch deze 2 verschillende termen?
IJskast: dit is de oudste aanduiding en het komt uit de tijd dat men een ijskelder had, wat vooral bij welgestelden het geval was. Daarom wordt ‘ijskast’ ook wel als de chiquere variant gezien ten opzichte van ‘koelkast’.
Koelkast: het woord koelkast werd later populair en dan vooral onder het ‘grote, gewonere volk’.
Aardappelen in de koelkast bewaren? Geen probleem.
Aardappels blijven het langste goed door ze koud en donker te bewaren: een feit. Vroeger bewaarden de mensen aardappelen in een kist in de kelder; lekker donker en koel. Het voorkomt dat aardappels zacht worden en uitlopers krijgen (je weet wel, die knopjes en wortelslierten die eruit komen). Je haalde vroeger de aardappels bij de boer en schoof ze rechtstreeks in een koude, koele kelder.
Maar wie heeft er tegenwoordig nog zo’n kelder? Dus bewaren we aardappelen nu in de koelkast, zonder enig probleem.
Hoe bewaar je aardappelen in de koelkast?
Bewaar aardappelen in de groentelade
Bedek de groentelade met een oude krant of bij voorkeur keukenpapier
Leg hier de aardappelen op
Vocht (condens) wordt geabsorbeerd door het papier
Op deze manier bewaar je probleemloos aardappelen in de koelkast
Aardappelen blijven weken langer goed in de koelkast, gewoon doen dus!
Zo heb je altijd verse aardappels bij de hand, voor bijvoorbeeld stamppotgerechten!
Boldoot en 4711 eau de Cologne waren jaren, en jarenlang hét merk voor eau de Cologne. Foto: S.v.d.Ent
Met eau de Cologne is iets speciaals aan de hand. 4711 en Boldoot zijn al zo oud als de weg naar Kralingen, en hadden vroeger veel meer betekenis dan alleen een geurwater. Het werd voor diverse zaken gebruikt. Eind 1700 (in 1794) is eau de Cologne ontwikkeld in Keulen door de familie Mühlens, die hun huisnummer “4711” (toebedeeld door de Franse bezetter) gebruikte als merknaam.
4711 eau de Cologne is vluchtig van geur
Eau de Cologne, ofwel Keuls water / water uit Keulen of in het Duits Kölnisch Wasser, is een geurwater. Het is dus geen eau de toilette of parfum. Iets wat een wereld van verschil maakt, want een geurwater is véél lichter en vluchtiger van geur. Van indringende parfums kun je hoofdpijn krijgen, terwijl 4711 eau de Cologne nu juist bekend staat als middel tegen hoofdpijn.
4711 eau de Cologne hoofdpijn middel: Ice Depper
Hét 4711 eau de Cologne hoofdpijn middel is de “Ice Depper” van 4711. Dit middel bevat menthol en verkoelt, verlicht en verkwikt (zonder brandend te zijn). De “Ice Depper” heeft een gaasje om de opening, via dit systeem kun je de 4711 eau de Cologne deppen. Heerlijk en verlichtend op je slaap, nek en voorhoofd bij hoofdpijn. Dit is hét 4711 eau de Cologne hoofdpijn middel.
Juist bij hoofdpijn zijn geuren als eau de toilet en parfum soms niet te verdragen; het verergerd de hoofdpijn. 4711 eau de Cologne werkt dan juist wel verfrissend – van oudsher.
Waar wordt eau de Cologne voor gebruikt?
Eau de Cologne is een geurwater wat in diverse culturen geliefd is en gebruikt wordt. In warmere landen, zoals in Turkije, gaat de fles eau de Cologne van hand tot hand en krijg je een tissue aangereikt tijdens bijvoorbeeld een langere busrit, om je gezicht te besprenkelen en op te frissen met eau de Cologne. Maar ook in vliegtuigen krijg je eau de cologne tissues (voorverpakte verfrissingsdoekjes) aangereikt om je handen en gezicht op te frissen.
Eau de Cologne wordt gebruikt voor:
Het opfrissen en reinigen van handen en gezicht
Vuil en zweet van je voorhoofd te verwijderen
Om lekker te ruiken, zonder een overdadige geur om je heen
Het werd voor- en tijdens de heerschappij van Napoleon zelfs gedronken; men zag het als een wondermiddel tegen van alles en nog wat; bij verkoudheden, ontstekingen e.d.
In die tijd, rond 1800, was eau de Cologne geen geurwater, maar een middel wat je innam. Pas toen Napoleon de receptuur wilde afdwingen, werd eau de Cologne omgedoopt tot geurwater – zodat Napoleon er geen grip op kon krijgen.
Drinken van eau de Cologne is iets wat we je zeer afraden, het bevat maar liefst 85% alcohol.
Waar is Boldoot nog te koop? Helaas moeten we je teleurstellen, want het Nederlandse Boldoot bestaat niet langer en is dus nergens meer te koop. Maar niet getreurd, want 4711 eau de Cologne is wel gewoon overal bij de drogist te koop; een gelijkwaardig merk met een nog langere geschiedenis dan Boldoot. Je kunt 4711 eau de Cologne in flesjes kopen, maar ook in voorverpakte tissues of in spray flesjes.
Mijn enkel vol beten. Vlooienbeten op enkels en voeten. Foto: S.v.d.Ent
Heb jij je in een vlooienplaag in huis? Wij hebben het zelf meegemaakt en spreken dus uit ervaring. Er zijn duizend-en-een oplossingen en middeltjes om vlooien te bestrijden, maar veelal erg bewerkelijk of ongezond – zoals spuiten met gif. Hoe kun je vlooien bestrijden in huis zonder weken bezig te zijn? Wij hebben een zeer effectieve oplossing gevonden die de vlooien écht in één klap verdelgt, zonder hoge kosten en die maar zelden als oplossing tegen een vlooienplaag wordt aangedragen, terwijl het dé tip is. Lezen dus!
Beagle Momo had last van vlooien. Foto: S.v.d. Ent
Honden stoppen zelfs tijdens het wandelen om hevig te krabben
Je wordt zelf gebeten; de bultjes zijn klein en rood, jeuken vreselijk en staan soms op een rij.
Meestal word je op je voeten en enkels gebeten; vlooien springen immers vanaf de grond tegen je op.
Vlooien kunnen ook in je bed zitten (door je hond of kat die op bed slaapt), je kunt de volgende ochtend opstaan met kleine rode bultjes die vreselijk jeuken.
Controleer je huisdier: kijk op de huid met een vergrootglas en zaklamp.
Zie je bewegende zwarte stipjes op de huid van je huisdier, dan weet je dat het vlooien heeft.
Gaan vlooien vanzelf dood?
Nee, helaas, was het maar waar! Natuurlijk gaan vlooien dood, maar niet nadat ze eerst vele eitjes hebben gelegd, dus blijft de cyclus intact en groeit het probleem alleen maar door.
Vlooien eitjes kunnen jaren overleven, ze zitten tussen voegen en kieren.
Je kunt vlooien eitjes nauwelijks herkennen, aangezien ze erg klein zijn, het zijn kleine zwarte ‘stipjes’.
Telkens in het voorjaar, als de temperaturen weer stijgen, ontstaat de vlooienplaag opnieuw, vlooien eitjes komen dan uit.
Ook de stofzuiger waarin vlooien, larven en eitjes zich bevinden, activeert het uitkomen van de eitjes door de trilling van de stofzuiger: wees hier dus alert op.
Trilling activeert sowieso vlooien; zo merken zij of er ‘leven’ in de buurt is en dus bloed kunnen afnemen.
Wissel wekelijks van stofzuigerzak om de opgevangen eitjes en vlooien te lozen.
Helpen huishoudelijke middeltjes tegen vlooien?
Ja en nee, huishoudelijke middeltjes, zoals je huisdier met azijn insmeren, of extra spinnen etc. in huis loslaten ‘als natuurlijke vijand van vlooien’ – het is niet effectief genoeg.
Azijn helpt wel om de vlooien eitjes te elimineren (ze lossen op!), máár je weet nooit of je ze echt allemaal te pakken hebt gekregen, dus is het niet 100% effectief om vlooien te verdelgen.
Vergeet schoteltjes met afwasmiddel of soda, dan begrijp je niet wat een vlooienplaag inhoudt: ze zitten met duizenden óveral op een gegeven moment door je huis verspreid.
Ga liever niet met gif spuiten. Je ademt het tóch in (is bij ons gebeurd), buiten dat zit alles in huis onder het gif.
Het vlooien gif (‘omgevingsspray’) is duur en helpt helaas maar mondjesmaat; de spuitbussen zij snel leeg. Voor een grote woonkamer heb je al 3 bussen nodig.
Hoe moet je dan wel vlooien bestrijden? Lees hier dé oplossing!
Allereerst doe je de gebruikelijke dingen: goed stofzuigen, ook de bank en tussen de kussens (stofzuigerzak weggooien na afloop).
Geef je hond direct een ‘Vlo Kill’ pil van Beaphar. Werkt al na 15 minuten en doodt de vlooien binnen ca. 6 uur na toedienen.
Vlo Kill werkt veel effectiever dan shampoo is onze ervaring.
De belangrijkste tip om voor eens en altijd vlooien uit te roeien: koop een ozon generator.
Lees je wel heel goed in hoe je moet omgaan met de ozon generator.
Ongedierte verdelgen als vlooien kun je dus voortaan zelf doen.
Vlooien bestrijden in huis kosten?
Koop je een doosje Vlo Kill van Beaphar dan kost je dit ongeveer 15 euro
Koop je een ozon generator, dan kost je dit circa 80 tot 90 euro
Koop daarnaast ook een goed anti vlooienmiddel voor je hond
Uit onze ervaring kunnen we je de tip geven om of een Seresto vlooienband te kopen die erg goed werkt, maar nog beter is het sonar apparaatje voor om zijn hals de ‘Tickless – lees de review‘ (gifvrij en werkt 1 jaar!) Deze kost circa 27 euro
Koop je deze spullen, dan ben je in totaal circa 125 euro kwijt aan kosten tegen vlooienbestrijding
Frietsnijder van Tomado uit de jaren 70. Foto: S.v.d.Ent
Wie kent Hollands trots Tomado niet? Tomado hóórt echt bij onze huishoudelijke geschiedenis, en wie de jaren 50 tot en met de jaren 80 heeft meegemaakt had vast diverse Tomado spullen in huis. Maar bestaat het merk nog steeds eigenlijk?
Bestaat Tomado nog?
Het antwoord zal je wellicht verbazen: ja, Tomado bestaat nog steeds! Tomado heeft zelfs een eigen website (Tomado.nl). En je kijkt je ogen uit! De boekenrekjes in de stijl van Mondriaan zijn zelfs nog steeds verkrijgbaar! (in de kleuren geel, rood en blauw). Tomado blinkt tegenwoordig uit in allerhande rekjes. Veel uit de collectie kun je direct in de winkels van Blokker en zelfs Action kopen! Zo zijn op de website o.a. mooie gietijzeren stoofpannen van Tomado verkrijgbaar, en andere geweldige keukenhulpmachines – tot aan de frietsnijder in modern jasje. Te leuk, echt een aanrader om te bezoeken.
100 jaar Tomado
Precies 100 jaar geleden werd Tomado in 1923 opgericht door Van der Togt Massa Artikelen Dordrecht, waaruit de naam Tomado is opgemaakt: To(gt) M(assa) A(rtikelen) Do(rdrecht). Het merk werd al snel populair waarna er een fabriek in Zwijndrecht werd opgericht. Tijdens de oorlogsjaren stokte de productie, om na de oorlog in de jaren 50 keihard terug te keren met moderne huishoudspullen voor naoorlogs Nederland.
Tomado stond voor vernieuwing op huishoudelijk gebied, en kwam met allerhande geplastificeerde rekjes; van droogrekjes tot extra kastrekjes en opbergrekjes: Tomado was hét Nederlandse huishoudmerk vanaf de jaren 50 tot in de jaren 80 van de twintigste eeuw. Halverwege de jaren 80 raakte Tomado gedateerd en werd het bedrijf overgenomen door het Zwitserse Metaltex – wat tot op de dag van vandaag het geval is.
Een greep uit de populairste producten van Tomado:
Keukenapparaten (waaronder de frietsnijder en hakmachines)
Boekenrekken
De alom bekende flessenlikker; hiermee kon je flessen vla bijvoorbeeld tot de laatste druppel leeghalen. Vrijwel ieder gezin (ook het onze) had een flessenlikker in huis.
Kweek geen voedingsbodem voor fruitvliegjes! Lees de tips! Foto: S.v.d.Ent
Fruitvliegjes kunnen een behoorlijk irritante plaag vormen in huis, want ze blijven maar komen. Ze hangen rond je eten en verzamelen zich in je keuken, de fruitmand, of de prullenbak. Hoe kom je van ze af? Lees onze 10 tips tegen een fruitvliegjes plaag.
10 x tips fruitvliegjes bestrijden:
Fruitvliegjes val maken. Je kunt zelf een fruitvliegjes val maken door een kopje water met een scheut azijn en afwasmiddel op verschillende ‘hotspots’ in huis neer te zetten. Ze komen op het azijn af, landen er in, en kunnen er vervolgens niet meer uit ontsnappen doordat het water te stroperig is dankzij het afwasmiddel. Zachtjes mengen voor gebruik (zodat er geen schuimkraag ontstaat). Fruitvliegjes vangen is door hun kleine omvang vrij lastig, maar lokken gaat des te beter!
Prullenbak etensresten vrij houden. Koop een rol boterhamzakjes en stop daar kleine etensresten in; fruitschillen, stukje boterham, vleesrestanten etc. Verpak in de boterhamzakjes en gooi het dan pas in de prullenbak. Ontneem fruitvliegjes de kans zich te nestelen/ voor te planten in de prullenbak. Want juist met zomerse temperaturen wordt de prullenbak snel broeierig; heerlijk voor de fruitvlieg!
Sneller prullenbak legen. Heb je last van een fruitvliegjes plaag, dan is het belangrijk om de vuilniszak eigenlijk vrijwel dagelijks om te wisselen. Geef ze geen kans op wat voor minieme voedingsrestjes óf drinkresten dan ook.
Bewaar fruit in de koelkast. Op bananen na kun je bijna alle fruitsoorten in de koelkast bewaren. Doe dit als je echt last hebt van een fruitvliegjes plaag en koop dan maar even geen bananen (want ook daar zijn zij dól op!). Neem de voedingsbron weg voor fruitvliegjes.
Laat geen vaat staan. Haal telkens direct borden en glazen weg als iemand klaar is met eten; je kind wat het boterhammetje net op heeft, of wat dan ook. Want ook kruimels en (bijna) lege glazen betekent voeding voor de fruitvlieg.
Houd de keuken schoon. Veeg je aanrecht na gebruik schoon. Laat gebruikte glazen niet staan, spoel écht alles dagelijks af. Haal ook koffiepads, cups en restanten weg, want zelfs dat is niet veilig voor de fruitvlieg.
Kook je gootsteen uit. Borden in de gootsteen: vaak zit er echt nog wel her en der een etensrestantje. Wedden? Let daar dus op, spoel alles af en plaats in de vaatwasser. Kook vervolgens je gootsteen uit, want zelfs daar kunnen zij eitjes leggen.
Houd de vaatwasser dicht. Ook de vaatwasser is een favoriet plekje voor fruitvliegjes. Er is altijd wel íets te vinden, houd hem daarom echt dicht als je last hebt van fruitvliegjes.
Voorkomen is beter dan genezen. Wie nog géén last heeft van fruitvliegjes wil dat graag zo houden. Let daarom goed op je fruitmand. Want één rotte plek en fruitvliegjes weten feilloos (is onderzocht) jouw huis te vinden; zij ruiken op honderden meters afstand en kunnen feilloos navigeren op geur (onderzocht).
Planten met schimmelend blad. Ook huiskamerplanten kunnen een voedingsbron zijn voor fruitvliegjes. Haal eventueel aangetaste bladen weg, zodat er geen fruitvliegjes op afkomen.
Vergeet ook niet flessen, blikjes, verpakkingen e.d. altijd af te sluiten! Want echt, fruitvliegjes kruipen in iedere fles of openstaande verpakking. Een nachtje een fles wijn open laten staan en er komt de volgende dag een zwerm fruitvliegjes uit. Aandachtspunt dus. Wordt de overlast je echt te veel, dan kun je altijd nog een verdelger aanschaffen in de vorm van een ozon-generator.
Deurstoppers vond je vroeger in vrijwel iedere woning terug: niet zonder reden. De deurstopper werd op zo’n 10 tot 20 cm afstand van de muur geplaatst in de vloer. Met zijn rubberen stootrand zorgde hij ervoor dat de deur nooit contact kon maken met de muur en er op deze manier geen schade aan zowel de deur als de muur kon ontstaan. Tegenwoordig zien we de deurstopper nog maar weinig, terwijl het zo’n ideale oplossing is tegen schade! Tijd dat de deurstopper weer zijn herintrede doet én het goede nieuws is dat je ze gewoon bij de bouwmarkt kunt kopen!
Verschillende deurstoppers voor elk huis
Er zijn een paar verschillende soorten deurstoppers, maar de twee populairste zijn de wig en de rubber. De wig is een eenvoudig, driehoekig stuk rubber of plastic dat je aan de onderkant van de deur plaatst om te voorkomen dat hij beweegt. Het rubber is iets veelzijdiger, want het kan zowel als wig of als traditionele deurstopper worden gebruikt. Het is ook een beetje duurzamer dan de wig. Welk type deurstopper je ook kiest, zorg ervoor dat hij groot genoeg is om de opening aan de onderkant van de deur op te vullen. Je wilt niet dat hij verschuift of eruit valt als je de deur sluit. Dit is een flexibele deurstopper.
Je kunt ook voor de vaste variant kiezen die je op de vloer moet monteren, deze vormt een stootbumper tussen de muur en de deur. Tegenwoordig mooi in RVS met rubber stootrand te koop.
Hoe deuken en krassen in de deur te voorkomen
Het engste aan een deur die niet op zijn plaats zit, is het risico op schade aan een muur of meubelstuk. Daarom is het belangrijk dat je goed oplet waar je de deur plaatst, zodat je niet wordt opgezadeld met een muur vol krassen en deuken door het opengooien van de deur. Lees onderstaande tips om beschadigde muren te voorkomen door je deur terug op zijn plaats te zetten:
Als je deur een kozijn heeft, zorg er dan voor dat het kozijn evenwijdig loopt met de muur.
Gebruik deurstoppers (wig of rubber) om te voorkomen dat de deur dicht slaan.
Gebruik een vast monteerbare deurstopper om elk risico uit te sluiten.
Zorg ervoor dat er minstens een centimeter ruimte is tussen de onderkant van de deur en de vloer.
Er zijn een paar tekenen die erop wijzen dat je deur niet in vorm is. Als de deur niet goed sluit, of te gemakkelijk openzwaait, dan moet de deur waarschijnlijk worden bijgesteld. Je kan ook controleren op deuken en krassen op de muur, die een veel voorkomend neveneffect zijn van een deur die niet in vorm is. Als je veel schade aan je muren ziet, dan is het tijd om correctieve maatregelen te nemen en je deur te repareren.
Er is een nieuw fenomeen op TikTok opgestaan: de tradwife. Maar wat zijn tradwives nu precies en waarom heten zij zo? Trad staat voor ’traditioneel’. De moderne versie van de Stephord wives, zo zou je het licht cynisch kunnen samenvatten. Gaat het eigenlijk vooral om de looks en views op TikTok, of is er meer aan de hand?
Wat zijn tradwives?
Tradwives staat voor jonge, wat conservatieve, maar ook op het eerste gezicht bevreemdend genoeg zelfbewuste vrouwen, die de man-vrouw rol omarmen met de daarbij gepaarde Amerikaanse jaren 50 uitstraling van weleer. Want dát is een belangrijk aspect van deze movement: niet de afgetobde Nederlandse huisvrouw uit die tijd staat centraal, die ieder centje moesten omdraaien: neen, het gaat hier dan echt om de rijkere Amerikaanse huisvrouw uit de 50s, die van alle gemakken was voorzien: die look, die vibe, die patronen en rollen. Dát is op een bepaalde manier sexy en straalt een soort levensenergie uit.
Staying home mom
Ben je dan toch een staying home mom, dan maar all the way gaan, dat omhelst voor mij de tradwife movement op TikTok. Er worden recepten gedeeld, er wordt opgestaan voor traditionele waarden die tegen het feminisme indruisen. En daarbij komt een stukje prestige en status, je moet het je immers ook maar kunnen veroorloven als gezin, met de man als enige kostwinner.
Tradwife uit de 40s, in bevallige look.
Tradwife in de praktijk
Thuis bij de kinders, mooi uitgedost, doe je op ideale wijze het huishouden; over je mooie kleding draag je een flatteus keukenschort – en zo mag je jezelf graag profileren op TikTok. Tradwives stralen niet de Hollandse vrouw uit de jaren 50 uit, maar juist de Amerikaanse versie hiervan. Want in ons kleine landje hing absoluut geen glamour sfeer rond de ‘perfecte huisvrouw’. Het was nog hard aantobben voor onze huisvrouwen, zonder veelal de luxe huishoudelijke apparaten (zoals de stofzuiger etc) die in Amerika al wél gangbaar waren. Woonden gezinnen hier vaak nog in te kleine, krappe woningen en hing er een bepaalde naoorlogse soberheid – in Amerika was nu juist de zon opgekomen voor de huisvrouw, zoals terug te zien is in talloze films.
Bekende tradwives
Denk aan Cameron Diaz in de film The Box. Was het geen pláátje? En kijk gerust eens de film ‘The Stepford Wives‘ (een échte aanrader), wat een beeldige plaatjes en mooie tijdsweergave uit het Amerika van des tijds. Zonder het plot te verraden; niets is wat het lijkt in deze thriller. De film is uitgebracht in 1975 (een echte klassieker dus) – slechts 15 jaar na het einde van de jaren 50. Maar ook in The American Horror Story (Ratched, te zien op Netflix) krijg je op prachtige, kleurrijke wijze de 50s vibe en dresscode voor de vrouw gepresenteerd.
Tradwives als statussymbool
Wie had dat zien aankomen anno 2023: een bepaalde groep jonge vrouwen die terug willen naar traditionele waarden van de jaren 50. Tenminste, naar het ideaalbeeld van de huisvrouw zo op het eerste oog. Maar is dat wel echt zo? Of worden alleen de specifieke, prettige bijkomstigheden uit die periode omarmd? Een ding staat vast: om een tradwife te kunnen zijn moet je bemiddeld zijn, jullie als stel kunnen goed rondkomen van één inkomen: die van de man. Tradwives kennen dus een bepaalde status: de man verdient genoeg, zodat jij je vrouwelijke taken op je kunt nemen. In stijl wel te verstaan.
Er zijn ook serieuzere tradwives, die niet de glamour zoeken rond het tradwife bestaan, maar toegewijd zijn aan een traditionele rolverdeling, zoals te lezen is in dit AD artikel.
De ideale huisvrouw uit de jaren 50 kende traditionele waardes:
Deed met vreugde het huishouden, alles was spik en span op orde.
Was steun en toeverlaat van haar man, de pilaar die het huishouden runde.
Werkte niet buitenshuis, maar zorgde voor de kinderen en het huishouden.
Mocht graag thee drinken en keuvelen met anderen vrouwen over het huishouden, de nieuwste recepten en de kinders.
Hanteerden het aloude ‘rust, reinheid en regelmaat’ voor de kinderen; die er eveneens smetteloos uitzagen.
Was een plaatje om te zien; beeldig, bevallig, op het poezelige af soms.
Droeg nooit en te nimmer broeken, maar was altijd in prachtige jurken en rokken gehuld.
Ondenkbaar dat de tradwife tatoeages zou willen, of piercings. Oorbellen zijn wel gewenst.
Het eten stond klokslag 6 of 7 uur dampend op tafel.
Soms kreeg de man ook zijn pantoffels en krant nog aangereikt bij thuiskomst van zijn werk.
De man had ook zo zijn mannelijke taken, waaronder het huisvuil buiten zetten; dit is geen taak voor een vrouw, evenals klusjes uitvoeren.
Alles met gereedschap behoorde tot het domein van de man.
Als vrouw had je geen sterke politieke mening; dit behoorde ook tot het domein van de man; die had er immers verstand van.
Je mengde je dus niet in discussies tussen mannen onderling.
Als vrouw kende je je plek, en met vreugde gaf je invulling daaraan.
De loper uit de gang klopte je uit over een houten stellage met de mattenklopper. Ontdek het in museum Het Hoogeland! Foto: S.v.d. Ent
Vroeger, toen de tijd nog zoet was en de wereld er heel anders uit zag, hoe ging het er toen aan toe in het ouderwetse huishouden van vroeger? Omdat ikzelf uit een dorp kom en in de vroege jaren 70 als kind nog het een en ander heb meegekregen van de tijd ver voor mij (met ouders uit de jaren 30) neem ik je graag mee naar het huishouden van vroeger.
Schoonmaken in vroegere tijden
Vroeger ging gewoon de bezem door het huis, de vloeren bestonden uit houten planken of stenen vloeren. Met veger en blik werd het vuil weggehaald. Matten, jute ganglopers en kleden gingen over de houten stellage buiten. Ook mijn ouders hadden een dergelijke stellage op het erf én inderdaad ging de gangloper daaroverheen om uitgeklopt te worden. Buiten lag een dweil voor de deur om je voeten af te vegen, maar ook rageborstels om blubber hardhandig weg te halen van de laarzen. Schoenen werden meestal in een rekje geplaatst bij de voordeur.
Woningen hadden vroeger vrijwel altijd een lange gang en daar lag dan een gangloper. Ook lagen er kleden onder de eettafel en kregen trappen een traploper (die losgemaakt kon worden en die vast zaten d.m.v. koperen pinnen).
Schoonmaakspullen van vroeger. Locatie: museum Het Hoogeland. Foto: S.v.d. Ent
Later, in de jaren 60 kwam er de rolveger. Dit apparaat had wieltjes en borstels die meedraaide en het nam verdraaid veel vuil op, wat in een bakje terecht kwam – eigenlijk een prachtig alternatief voor de stofzuiger, want duurzamer kan haast niet aangezien hij geen stroom gebruikt.
Hoe werd de was gedaan vroeger?
Het droogrek voor in huis van rond 1900. Locatie: museum Het Hoogeland. Foto: S.v.d. Ent
De was die écht goed schoon moest worden werd uitgekookt, maar de overige was ging meestal in de wastobbe, een grote blikken, tinnen tobbe, waar later zeepsoorten aan toegevoegd werden, van ossengalzeep tot later zachte groene zeep. Een wasmachine, de droger of zelfs de centrifuge bestonden nog niet; vrouwen deden daarom de was door de wringer die de was uitwrong. Dit was zwaar werk, vergis je niet. Vooral met de grote gezinnen van destijds; hoewel de oudste dochters vaak ook een deel van het huishouden en zorg voor de jongste kinderen op zich namen; zo kon het zijn dat je als kind vrijwel door je oudere zus werd opgevoed.
Vroeger werd het wasgoed op deze wijze buiten gedroogd. En vochtig wit wasgoed bleekt ook beter buiten in de zon gehangen. Locatie: museum Het Hoogeland. Foto: S.v.d. Ent
Vanaf mijn prille jeugd begin jaren 70 stond er bij ons in de groentetuin achter het huis een dergelijke houten constructie, met de waslijnen exact zo gespannen. De sperziebonen op de achtergrond, gecombineerd met het wasgoed, brengen me direct terug naar die tijd! Wasgoed hing dus precies aan de houten constructie langs het lange tuinpad. Ook al kwamen er wasrekken, mijn ouders bleven het wasgoed tot halverwege de jaren 90 op deze wijze drogen.
Strijken
Ouderwetse strijkbout van massief ijzer die werd opgewarmd op de kachel. Ontdek het in museum Het Hoogeland! Foto: S.v.d. Ent
Wat is er nu mooier dan zo’n ouderwetse strijkbout van loodzwaar gietijzer. Hij werd opgewarmd op de (hout)kachel en werd loeiheet. Op deze wijze kon kleding gestreken worden.
Ouderwetse waterput. Locatie: museum Het Hoogeland, Foto: S.v.d. Ent
Water voor het huishouden
In sommige keukens bevond zich vroeger een waterpomp – meestal slechts voorbehouden aan rijkere boeren en notabelen. Locatie: museum De Hoogelanden
Voordat mensen waterleidingen in huis kregen (pas rond 1900 gebeurde dat), was de waterput dé watervoorziening voor het huishouden. De putdeksels konden open en daar kon je vers water uitscheppen met de emmer die er boven hing. Het gaat om grondwater, want het waterreservoir ligt zo’n 2 meter diep, waardoor het volstaat met grondwater. De eigen moestuin (als aanwezig) kreeg hier water uit, maar ook om te wassen en voor de schoonmaak werd hier water uit geput.
Ouderwetse keuken en fornuis van vroeger (rond 1900)
Een échte ouderwetse keuken uit grootmoeders tijd! Ontdek het in museum Het Hoogeland! Foto: S.v.d. Ent
Is het geen beauty! Wat een fantastische keuken uit lang vervlogen tijden. Dit is waarschijnlijk een fornuis op kolen gestookt. Gietijzeren pannen en keramieken pannen werden gebruikt om mee te koken. De lades hadden allemaal een functie, want kolen leveren natuurlijk as op, maar ook moest je kolen op voorraad hebben voor de continuering. Hiervoor werden de lades o.a. gebruikt.
In bad gaan of naar het toilet, hoe ging dat vroeger?
Luxe wastafel van vroeger. De kom was afneembaar, zodat hij schoongemaakt kon worden. Te zien in museum De Hoogelanden.
Had men de luxe om over een vrijstaand zitbad te beschikken (meestal op pootjes en van emaille gemaakt), dan moest je zelf water koken en het op die wijze warm maken. Maar de meeste mensen kenden die luxe niet! Zij waste zichzelf aan een waskom (het hele lijf) met een washand en stukje zeep. De waskom kon op een kastje staan en ging meestal gepaard met een schenkkan, want stromend water was er niet.
Naar het toilet gaan vroeger in huis …. was er niet bij
Natuurlijk hadden de mensen vroeger géén toilet in huis! Meestal bevond er zich een klein schuurtje/ hokje, aan het einde van de tuin. Dit werd ook wel ‘de privaat’ genoemd, maar was eigenlijk een toilethok met een ton.
Wat nu als je midden in de nacht naar de wc moest? De meeste mensen hadden wel een po met deksel onder het bed (ja, niet zo’n fris idee, maar wel makkelijk!), want anders moest je in het holst van de nacht (in het aarde donker) naar buiten; niet zo’n pretje met de koude winters van destijds!
Grote gezinnen vroeger
In de periode voor de tweede wereld oorlog was er een behoorlijk verschil tussen het platteland en de stad. Gezinnen in de stad kregen meestal minder kinderen dan die in de dorpen. Zo komt mijn vader uit een gezin van maar liefst 13 kinderen(!) en een vriendin’s moeder uit een gezin van 15 kinderen. Andere tijden! Maar al die kinderen moesten ook in schone kleren naar school, naar het toilet, zich wassen, dagelijks warm eten, verzorgd worden enzovoorts. Moeders in die tijd hadden daar een ware dagtaak aan(!) Mijn vader is grotendeels onder zijn hoede genomen door een 10 jaar oudere zus. Oudere zussen moesten vaker hun steentje bijdragen bij de opvoeding van de jongste kinderen.
En vergeet niet: veel plattelands kinderen gingen na de basisschool linea recta op het land werken. Met 13 jaar ging mijn vader werken, ’s avonds nog naar school én mocht hij gaan roken, wat het einde van je jeugd inleidde: werken, roken, dat hoorde erbij in een arbeidersgezin van destijds.
Overweeg je kunstgras te kopen? Lees eerst de voor- en nadelen.
Kunstgras in de tuin, krijg jij direct de kriebels bij het idee alleen al? Je bent niet de enige: you love it or you hate it! Maar de huidige generatie kunstgras matten zijn echt niet meer te vergelijken met de helgroene kunststofmatjes uit het verleden. Je moet gewoon niet in één oogopslag kunnen zien dat er kunstgras in de tuin ligt – en bij de nieuwe soorten kunstgras is dat verduveld moeilijk te zien gelukkig. Tijd dus voor een herintroductie van hedendaags kunstgras. Wat zijn de voor- en nadelen van kunstgras voor buiten of op balkon?
De voordelen van kunstgras
De tuin oogt altijd mooi groen en fris: ook na weken van droogte en hitte. Maar ook bij het tegenovergestelde blijft de tuin er fantastisch uitzien: al giet het weken, jouw tuin oogt lenteachtig!
Voordelen van kunstgras zijn:
Kunstgras staat voor gemak en het oogt natuurlijk
Opnieuw gras inzaaien is nooit meer nodig
Nooit meer maaien, verticuteren of bemesten
Geen dode plekken in het gras door een zwembad
Nooit meer vergeeld, verdord gras
Bij regen loopt het water gewoon direct de grond in, er blijven dus geen regenplassen staan op het kunstgras (in tegenstelling tot bij tuintegels)
Geen pollen of hooikoorts klachten door gras
Kinderen kunnen er goed op spelen, zonder het gras te beschadigen
Beter voor het milieu dan tuintegels die regenwater slecht afvoeren
De nadelen van kunstgras:
De aanschaf van kunstgras is duurder dan dat van echt gras
Gras zaaien is veel voordeliger
De ondergrond moet geëgaliseerd worden, er moet zand worden gestort als ondergrond en vervolgens worden voorzien van een worteldoek tegen onkruid
Kunstgras is onnatuurlijk en dus minder milieuvriendelijk door de fabricatie ervan
Kijk uit met barbecueën, sigaretten of een tuinhaard; brandgevaar ligt op de loer!
Goedkope kwaliteit kunststofgras voelt onprettig aan de voeten
Er kan mos en algengroei ontstaan (hier bestaan gelukkig wel middelen tegen)
Het kan nep ogen. Zorg echt voor een betere kwaliteit kunstgras als je hier waarde aan hecht
Vragen & antwoorden over kunstgras, hoe moet je kunstgras onderhouden:
Hoe maak je kunstgras schoon?
Met een bladblazer kun je grover vuil, zoals bladeren en takjes wegblazen
Kleiner vuil kun je gewoon met de tuinslang wegspuiten
Gebruik nooit een harde straal (ook geen hogedrukreiniger) zodat het kunstgras niet beschadigd raakt
Maak kunstgras met koud water schoon; kunstgras mag niet met kokend water of warm water gereinigd worden
Hoe haal je zand uit kunstgras: door eveneens weg te spuiten met de tuinslang
Verwijder vuil en vlekken die ontstaan waar je bijstaat met keukenpapier
Vuile vlekken kun je met een sopje van wasmiddel behandelen zoals bij voorkeur groene zeep, omdat groene zeep een niet agressief middel is. Laat even intrekken en spuit vervolgens schoon met de tuinslang
Voor een grote schoonmaak maak je een mengsel van de helft water met azijn, wat je via een spuitfles over het kunstgras spuit. Spoel na 10 minuten het gras grondig af.
Ook als de hond geplast heeft op het kunstgras maak je dit schoon met het azijnmengsel.
Gebruik nooit een bleekmiddel als chloor voor kunstgras reiniging, dit kan het kunstgras aantasten en uiteindelijk bleken.
Kan ik een opblaasbaar zwembad op mijn kunstgras plaatsen?
Ja, je kan zonder problemen een opblaasbaar zwembad op je kunstgras plaatsen. Kunstgras verkleurt immers amper tot niet en het sterft ook niet af. Het enige waarmee je te maken krijgt, zijn platgedrukte vezels door de zware last die het kunstgras een ganse zomer heeft moeten torsen. Maar dit probleem kan snel worden opgelost door de platte grassprieten opnieuw recht te borstelen. Let er wel op dat wanneer je een opblaasbaar zwembad wil plaatsen, dat de fundering hiervoor stevig genoeg is om het extra gewicht te houden. We denken hierbij vaak aan dakterras waarop er wat kunstgras werd geplaatst.
Kan ik kunstgras rond mijn zwembad plaatsen?
Ja! Het is er zelfs uitermate geschikt voor. Kunstgras rond het zwembad wordt zeer intensief gebruikt waardoor het vaker plat zal komen te liggen dan wanneer het eerder decoratief wordt gebruikt. Maar je kan het zonder problemen opnieuw recht borstelen. Echter na enkele jaren kan dit wat moeilijker worden. Natuurgras daarentegen zou totaal ongeschikt zijn om hiervoor te gebruiken. Ondanks het feit dat kunstgras na enkele jaren wat plat kan gaan liggen, het zal nog steeds groen en proper blijven.
Hoe krijg je kunstgras weer omhoog?
Door het kunstgras op te borstelen, met een stevige bezem -of een speciale kunstgrasbezem- en het vervolgens te bestrooien met speciaal daarvoor ontwikkeld instrooizand kun je kunstgras weer omhoog krijgen. Dit doe je meestal aan het einde van de herfst, zodra bladeren verwijderd zijn.
Blijft kunstgras groen? Of zal het verkleuren of vervagen?
Dit zal afhangen van de kwaliteit van het kunstgras die je hebt aangekocht. De meeste soorten kunstgras garanderen het behoud van kleur en dit dankzij de UV filters waarover zij bezitten. Het maakt dus niet uit hoeveel zon, regen, hagel of sneeuw je kunstgras te verduren krijgt, het zal aantrekkelijk blijven zonder kleur te verliezen. De grote merken hebben hun kunstgras uitgebreid getest op kleurvastheid en UV-bestendigheid. In de woestijn of in regenachtige regio’s: de meeste kunstgras soorten heb er hun kwaliteiten bewezen. Vaak zijn de meeste producenten zo overtuigd van de kwaliteit, dat zij enkele jaren garantie durven te geven. Hierdoor valt dit onder de noemer ‘beste namaakgras’.
Kan kunstgras op een golvend terrein of heuvels worden geplaatst?
De meeste kunstgras soorten kunnen op zo goed als alle mogelijk locaties en vormen worden geïnstalleerd zonder enig probleem. Het moet echter wel mogelijk zijn om het kunstgras te bevestigen, dit kan wat problemen geven, maar professionele installateurs kunnen hiermee zonder problemen overweg. Een goede ondergrond is dus erg belangrijk. Om het nepgras extra kindvriendelijk te maken kan er worden gekozen voor een zachte valdemping. Dit gaat oneffenheden uit de toplaag en zorgt ervoor dat kinderen er rustig op kunnen spelen, rennen en vallen.
